'De dood van Angèle Degroux' van H. (Hendrik) Marsman (1899-1940) is een in prachtige beeldende taal geschreven tijdloze roman over een onbereikbare (ge)liefde. In de roman verwerkte Marsman zijn relatie met Elisabeth de Roos, die in 1932 met E. du Perron trouwde.

De Vlaamse schrijver Hendrik Conscience (1812-1883) schreef een zeer omvangrijk en toegankelijk oeuvre en staat daarom bekend als 'de man die zijn volk leerde lezen'. Zijn bekendste werk en de klassieker bij uitstek in de Vlaamse letterkunde is de historische roman 'De Leeuw van Vlaanderen' over de Guldensporenslag aan de Groeningebeek te Kortrijk op 11 juli 1302, waarin een Vlaams leger van voetvolk het opneemt tegen een Frans ridderleger. Dit in meeslepende stijl geschreven epos van Europees formaat heeft veel bijgedragen aan de bewustwording van het Vlaamse volk.

'Het wassende water' is zonder meer de bekendste roman van Herman de Man (1898-1946). Deze nog steeds toegankelijke oer-Hollandse klassieker gaat over het leven vol plichtsbesef en zelfopoffering van de boerenzoon Gieljan Beijen in de Lopikerwaard aan het eind van de 19e eeuw.

Cyriel Buysse (1859-1932) was een belangrijke Vlaamse naturalistische auteur. Behalve romans schreef hij verhalen, gedichten en toneel. Hij was medeoprichter van het toonaangevend tijdschrift 'Van Nu en Straks' en, samen met onder meer Louis Couperus, van het tijdschrift 'Groot Nederland'.Over zijn schrijven zei hij in een vraaggesprek met E. d'Oliveira:"Een bedoeling heb ik met mijn werken nooit gehad. Ik geloof werkelijk, dat er bij mij heel weinig achter zit. U moet mijn werk nemen zoals het is, zonder bijbedoeling. Wel getrokken uit dingen die om mij heen gebeurd zijn - ik zit hier midden in mijn onderwerpen - maar zonder de bedoeling om met het schrijven iets te bereiken. Ik geloof, dat op mij wel toepasselijk is de formule 'l'art pour l'art'. De mensen hebben er wel eens politieke bedoelingen in gezien. Eén ding is waar, ik ben helemaal niet een vriend van de klerikalen. Die hebben telkens veel aan mijn werk af te keuren gehad en van hen heb ik een geweldige tegenkanting ondervonden. Ik ben voor mijn globale werken in de ban geslagen. Mijn naam is om zo te zeggen in de ban."Over zijn debuutroman 'Het recht van de sterkste' in het bijzonder verklaarde hij in datzelfde gesprek:"'Het recht van de sterkste' is bepaaldelijk onder de invloed van Zola geschapen. Ik bedoel natuurlijk niet, dat ik geïmiteerd heb, maar wel dat het procedé, de visie van Zola, is toegepast op deze lui en deze toestanden. Ik voelde daar veel voor in die tijd, nu minder... Maar aan de wetenschappelijke tendens, bijvoorbeeld aan de kwestie van de herediteit, die bij Zola zo op de voorgrond treedt, hecht ik helemaal niet. Dat is mij veel te gewild. Wat ik mooi vind, dat is de gang die in zijn werk zit, het lyrisme in een boek als 'Germinal', de kolossale beweging van de massa's, het epos van een boek als 'l'Assommoir'."

'De stille kracht' is een zogenaamde Indische roman en gaat over de tegenstelling Oost-West. De roman speelt zich af in Laboewangi op Java. De resident aldaar, Otto van Oudijck, vertegenwoordigt het westen als de kolonisator en overheerser van het oosten. Maar deze Van Oudijck, een sympathiek mens die het goed meent en hard werkt, begrijp het land niet, hij heeft geen oog voor de cultuur, hij benadert de zaken rationeel, voelt niet de mystiek. Daarnaast is Van Oudijck ook blind voor wat er gebeurt in zijn gezin, zijn vrouw heeft diverse affaires, waaronder met Van Oudijcks zoon uit een eerder huwelijk. Dit gedrag van zijn vrouw en de omstandigheid dat Van Oudijck zich, rationeel en consequent als hij is, genoodzaakt ziet een zich liederlijk gedragende regent te moeten ontslaan, beginnen er zich raadselachtige verschijnselen voor te doen waar Van Oudijck geen grip op krijgt. Louis Couperus (1863-1923) wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Hij is auteur van een enorm oeuvre van o.a. psychologische romans, historische romans, reisimpressies, etc.

Fokel Alvema is een Huysmans-lezende Friese freule die dood en verderf zaait aan de Amsterdamse grachten. Een femme fatale die doet denken aan Léonie uit De stille kracht (1900). Fokel werd bij verschijnen in 1898 vrijwel unaniem gekraakt door de kritiek: men vond het immoreel en te veel op Couperus lijken. En dat was géén aanbeveling. Maar Fokel is een bijzondere roman, alleen al omdat het een van de zéér weinige Nederlandse decadentistische romans is. Curieus is dat Van Loghem in zijn tijd een zeer gerespecteerd figuur was. Zijn lange, sentimentele en veelgelezen gedichten die hij, als Fiore della Neve, publiceerde werden echter weggehoond door de Tachtigers. Van Loghems proza was ook aanzienlijk interessanter maar is, mede door dat Tachtigers-oordeel, volstrekt vergeten en antiquarisch niet meer te vinden. Zo ook Fokel dat, zoals een criticus het noemde, een boek is 'waaraan een mens met gezonde denkbeelden niets heeft!' De criticus had natuurlijk gelijk, alle kunst is immers sowieso bepaald nutteloos. Wie echter eens 'rondom Couperus' wil lezen en op zoek is naar wat anders dan grauw realisme en arbeidersleed doet er goed aan Fokel ter hand te nemen. Fokel is het eerste deel in de reeks Rondom Couperus, waarin door Louis Couperus bewonderde en beïnvloede of anderszins aan Couperus verwante literaire teksten van rond 1900 zullen worden uitgegeven. De reeks wordt verzorgd door fin-de-siècle-kenner Sander Bink van rond1900.nl.

Hilda van Suylenburg (1897) van Cécile de Jong van Beek en Donk was een enorme bestseller en wordt beschouwd als de eerste volwaardige Nederlandse feministische roman. Desondanks is het tegenwoordig vrijwel verdwenen uit het collectieve literaire geheugen. In het verhaal over de strijdlustige Hilda die weinig gelegen laat aan haar patriarchale omgeving worden vrijwel alle belangrijke kwesties uit het dan nog jonge feminisme gethematiseerd. Tegelijkertijd is het nog steeds meer dan lezenswaardig als grote roman in de traditie van Tolstoj, Henry James en Louis Couperus. Hoewel Hilda van Suylenburg een soort anti-Eline Vere is heeft het een opvallend tekstueel verband met Couperus' werk. Als geen andere roman beschrijft het die Haagse Couperiaanse wereld nauwgezet en van binnenuit. Daarnaast zou De Jong van Beek en Donk deels model hebben gestaan voor een van Couperus' klassieke vrouwelijke personages: Cornélie de Retz van Loo uit Langs lijnen van geleidelijkheid (1899). Reden genoeg om deze bijzondere roman 120 jaar na verschijnen weer beschikbaar te maken, voor het eerst in gemoderniseerde spelling. Hilda van Suylenburg is verplichte literaire kost voor zowel wie geïnteresseerd is in het Nederlandse feminisme als voor de liefhebbers van klassieke negentiende-eeuwse romans. Hilda van Suylenburg is het tweede deel in de reeks Rondom Couperus, waarin door Couperus bewonderde, beïnvloede of anderszins verwante literaire teksten van rond 1900 zullen worden uitgegeven. De reeks wordt verzorgd door fin de siècle-kenner Sander Bink van rond1900.nl.

'Het leven verwezenlijkt onze droombeelden niet, maar vernietigt ze.' Fanny is een in het huwelijk teleurgestelde erfelijk belaste zenuwzieke jonge vrouw die verlangt naar iets groots. Door haar zenuwcrisissen faalt zij echter ook als huisvrouw en moeder. Haar onmacht om de werkelijkheid te verzoenen met haar droombeeld en haar schuldgevoelens drijven haar tot waanzin. Marcellus Emants (1848-1923) is een van de weinige voorbeelden van het naturalisme in de Ne-derlandse literatuur en wordt gezien als voorloper van de Tachtigers. Hij deelt de visie op de autonomie van de kunst van de Tachtigers maar blijft buiten deze stroming omdat hij zich niet aangetrokken voelt tot hun uitbundige taalgebruik. Dit laatste draagt ertoe bij dat Emants' werk ook nu nog goed leesbaar is, in tegenstelling tot dat van veel van zijn tijdgenoten.

Na de femme fatale Fokel en de feministische Hilda van Suylenburg is de hoofdpersoon van het derde deel van de reeks Rondom Couperus de femme fragile Ellie van Taats, alias 'Vlindertje'. Henri Borels in 1901 verschenen gelijknamige roman is een over the top versie van Eline Vere. Couperus bewonderde het werk van zijn vriend enorm en ondanks de doorgaans negatieve kritieken waren Borels romans zeer populair. Evenals Couperus' werk zit Vlindertje boordevol decadente fin-de-siècle-weelde en geeft het een prachtig inkijkje in de nog altijd fascinerende Haagse wereld van rond 1900. Vlindertje is het derde deel in de reeks Rondom Couperus, waarin door Couperus bewonderde, beïnvloede of anderszins verwante literaire teksten van rond 1900 zullen worden uitgegeven. De reeks wordt verzorgd door fin-de-siècle-kenner Sander Bink van rond1900.nl.

Ik en mijn speelman van Aart van der Leeuw (1876-1931) wordt gezien als een klassieker van de Nederlandse 20ste-eeuwse letterkunde. Deze nogal sprookjesachtige schelmenroman met de ondertitel 'Een luchthartige geschiedenis' is een typisch product van de neoromantische literatuur. Het boeiende met prachtige poëtisch volzinnen geschreven verhaal gaat over de jonge en wat lichtzinnige Franse edelman Claude de Lingendres die een gearrangeerd huwelijk ontvlucht en met de speelman Valentijn de wereld intrekt. Het wordt een avontuurlijke tocht waarin droom en werkelijkheid vaak dicht bij elkaar liggen.

De wereld is een dansfeest en wie niet danst een domoor.De wereld een dansfeest van Arthur van Schendel (1874-1946) is een verrukkelijke roman. Bijzonder aan de roman is het meervoudig vertelperspectief. In negentien hoofdstukken vertellen evenzoveel personages vanuit hun perspectief een deel van het verhaal over het leven en de liefde van twee dansers.

De ontroerende historische roman De waterman die zich afspeelt in eerste helft van de 19de-eeuw gaat over de eigengereide en eenzelvige dijkenbouwer en buurtschipper Maarten Rossaart die al vanaf zijn jeugd wordt aangetrokken door de rivier en een bijzondere band ontwikkeld met het water.