De intens aangrijpende en hevig aandoenlijke roman 'Pijpelijntjes' over de homo-erotische vriendschap tussen de studenten Sam en Joop, die in de Amsterdamse buurt de Pijp wonen, was meteen bij verschijnen in 1904 al in opspraak. De auteur Jacob Israël de Haan (1881-1924) beschreef deze homoseksuele relatie zonder omhaal, alsof er in die tijd totaal geen taboe op homoseksualiteit rustte, alsof het toen al de normaalste zaak van de wereld was. Deze naïviteit kost De Haan zijn baan als onderwijzer, zijn betrekking als redacteur van de kinderrubriek van de socialistische krant 'Het Volk', schrijf 'ns een 'jongensboek' had zijn hoofdredacteur gesuggereerd, nou dat heeft-ie geweten, en zijn vriendschap met de schrijver Arnold Aletrino, aan wie hij de roman had opgedragen. Aletrino kocht, geschokt als hij was, aangezien zijn roepnaam Sam luidt en hij meende zich in een van de twee hoofdpersonen te herkennen, vrijwel de hele oplage op en trachtte verspreiding van het boek tegen te gaan. Hierdoor heeft in die tijd vrijwel niemand kennis kunnen nemen van de eerste druk. In de tweede druk is het verhaal omgewerkt, is de opdracht verdwenen en zijn Sam en Joop veranderd in Felix en Cor. Deze heruitgave geeft de oorspronkelijke tekst van de eerste druk weer. 'Pijpelijntjes' is een naturalistische roman. In de dialogen maakt De Haan gebruik van alledaagse spreektaal van de bewoners van de Pijp in Amsterdam. Het boek vertoont ook kenmerken van de Tachtigers, dat betreft met name het gebruik van nieuwvormingen. In het boek komen sadistische passages voor die, door de esthetiek en verfijnde wijze van beschrijven, eigenschappen van het decadentisme vertonen. Door de vele dialogen is het boek nog steeds verrassend goed leesbaar.

'Over specialiteiten' is een geestige intellectuele uitdaging en in essentie nog immer actueel.Is de leek omdat hy leek is onbevoegd om aanmerkingen te maken op zaken die onder 't be-grip vallen van elken welgeschapen menschengeest? Ten wiens behoeve ontsteken dan pro-fessers en specialiteiten hun licht? Moet men juist lantaarnopsteker zyn om 't recht te hebben over duisternis te klagen? Is er 'n aanstelling tot kok noodig voor men weigeren mag aange-brande of uitgekookte spys welsmakend en voedzaam te vinden? Er zyn koks en lantaarnop-stekers die deze leer wel zouden willen gepredikt zien, maar juist omdat ik daarover anders denk, schreef ik dit boekje. Kom, lezer, help me wieden! Waarlyk, de zaak is niet zoo moeie-lyk als sommigen u willen wys maken. Ge zult toch niet mogen erkennen dat myn aanmer-kingen op de kunde in letters die op onze scholen voor Letterkunde wordt uitgegeven, uw bevatting te boven gaan? Ge meent toch niet dat er 'n diploom als 'Doctor' in die 'Letteren' noodig is om te walgen van romannetjes die geen andere aanspraak kunnen maken op oor-spronkelykheid, dan dat de schryver 't Hollandsche 'toen' in 't Duitsche 'als' overzet, en de tyden van 'n werkwoord op de ongerymdste wyze door elkaar haspelt? Zou er diepe studie in harmonieleer vereischt worden om optemerken dat er zooveel dieven zyn onder de heden-daagsche toonzetters die hun onhandig saamgelapte reminiscentiën van oude meesters bru-taalweg uitgeven voor eigen werk? -Multatuli'Over specialiteiten' werd voor het eerst gepubliceerd in 1871. Dit is een heruitgave naar de tweede druk, waaraan Multatuli in 1878 veel heeft toegevoegd; o.a. diverse noten, het hele hoofdstuk MVII en ook zijn de tien laatste bladzijden van de eerste druk uitgedijd tot een zestigtal.

Martha de Bruin, een eenvoudig burgermeisje, wordt door een godsdienstige moeder in betrekkelijke afzondering en onwetendheid van de 'wereldse dingen' opgevoed. Door een vriendin wordt zij overgehaald om in een modezaak te gaan werken. Hier komt zij in aanraking met andere meisjes, raakt zij langzamerhand los van haar vroegere eenzelvigheid en wordt zij ook meer en meer afvallig van haar religieuze beginselen. Zij leest romans tot diep in de nacht en leert wensen te koesteren die zij voorheen niet kende. Het is de dilettantische bohemien Henri de Graaff, die de vervulling van deze wensen brengt. Maar Henri wil geen huwelijk, omdat dit tegen zijn principes is.Aug. P. (August Pieter) van Groeningen (1866-1894) schreef met een bijna angstaanjagend inlevingsvermogen een aandoenlijke roman over de lieve, naïeve Martha de Bruin en over hoe zij teleurgesteld raakt in het geloof en in de liefde. Uit het inlevingsvermogen waarmee hij schrijft, blijkt de sociale betrokkenheid van Van Groeningen bij hetgeen hij beschrijft.

'Minnebrieven', voor het eerst gepubliceerd in 1861, is een moeilijk te definiëren boek. Het zijn niet de liefdesbrieven van Multatuli zelf, het zijn zelfs geen liefdesbrieven als zodanig. Het is een vervolg op 'Max Havelaar', gegoten in de vorm van een brievenroman waarin verschillende onderwerpen en stijlfiguren worden gecombineerd en fictie en non-fictie door elkaar lopen. De brieven bevatten verhalen, vertellingen, geschiedenissen, sprookjes, ideeën, een gedicht en natuurlijk kritiek op koloniale wantoestanden in het voormalig Nederlands-Indië.Multatuli zelf schreef er tijdens het schrijven van het werk in een brief aan zijn toenmalige vrouw het volgende over: "Ik schryf myn minnebrieven, 't Lykt op niets. Ik zou moeite hebben je te zeggen wat het is. 't Is alles! Poesie, sarcasme, politiek, wellust, scherpte, logica, godsdienst, alles. "Willem Frederik Hermans noemt 'Minnebrieven' in zijn biografische werk 'De raadselachtige Multatuli' "een van de grilligste, wildste boeken die de Nederlandse literatuur rijk is."

De novelle 'Aan den weg der vreugde' is een semi-allegorische Italiëroman. De kleine roman gaat over de sanguische Italiaan Aldo, een gewezen legerarts, die in een hotel in een dorpje aan de voet van de Apennijnen nabij Lucca verblijft. Hij houdt ervan door het woud aldaar te zwerven en probeert met een fluitje hagedisjes te lokken en deze koudbloedige diertjes tam te maken. Op een dag verschijnt er een femme fragile uit Nederland, een jonge weduwe Emilia genaamd, ten tonele. Zij is naar het hotel gereisd om te kuren, en ook zij wordt door Aldo met het fluitje gelokt. Een hartstochtige relatie begint maar er ontstaat wrijving wanneer de melancholieke en jaloerse Noordelijke mentaliteit van Emilia botst met de Zuidelijke ongecompliceerde vrijheidsdrang van Aldo. Louis Couperus (1863-1923) wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Hij is auteur van een enorm oeuvre van o.a. psychologische romans, historische romans, reisimpressies, etc.

De indringende psychologisch-realistische familieroman 'Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan...' is voor het eerst gepubliceerd in afleveringen van 'Groot Nederland' in 1905, de eerste boekuitgave verscheen in 1906. Indertijd werd de roman door de kritiek niet al te enthousiast ontvangen maar heden ten dage wordt de roman gezien als een onbetwist hoogtepunt in het oeuvre van Couperus en staat het hoog genoteerd in de Nederlandse literaire canon.Louis Couperus (1863-1923) wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Hij is auteur van een enorm oeuvre van o.a. psychologische romans, historische romans, reisimpressies, etc.

'Psyche' is een modern symbolisch sprookje en een geniaal geschreven meesterwerkje van Louis Couperus, waar het schrijfplezier van afspat.Louis Couperus (1863-1923) wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Hij is auteur van een enorm oeuvre van o.a. psychologische romans, historische romans, reisimpressies, etc.

'Een zwerver verliefd' van Arthur van Schendel (1874-1946) is een meesterwerk van vloeiend ritmisch, poëtisch proza en een parel van de Nederlandse neoromantische literatuur. De roman speelt in de late middeleeuwen en gaat over de zwerver Tamalone, die een stille, noodlottige liefde opvat voor Mevena, die zelf verliefd is op de soldaat Rogier, die weer een vriend is van de zwerver.

De modernistische roman 'Eva', voor het eerst gepubliceerd in 1927, is een uniek werk in de Nederlandse literatuur en wordt beschouwd als het meesterwerk van Carry van Bruggen. Deze modern gebleven, laatste roman van Van Bruggen is een openhartig autobiografisch portret dat in een met een fijnzinnig taalgevoel geschreven voortdurende gedachtestroom haar psychologische bewustwording en persoonlijke filosofische inzicht weerspiegelt.Carry van Bruggen (1881-1932), geboren als Carolina Lea de Haan, wordt beschouwd als een van de grote Nederlandse auteurs van haar tijd.

'Het verboden rijk' van J. Slauerhoff (1898-1937) is een meesterlijk geschreven roman die niet alleen spannend is maar ook een compositorisch en stilistisch hoogtepunt uit de Nederlandse 20ste eeuwse letteren. Het verboden rijk, China, is het toneel van de roman waarin de lotgevallen worden beschreven van de 16de eeuwse Portugese dichter Luís Vaz de Camões die schipbreuk lijdt onderweg naar Macau en een 20ste eeuwse Ierse marconist die het slachtoffer wordt van zeerovers.

'Het fregatschip Johanna Maria' is ongetwijfeld een van de belangrijkste werken van Arthur van Schendel (1874-1946). Het is het ontroerende, in een kroniekachtige, realistische stijl geschreven, romantische verhaal van de levenslange, en tot een obsessie leidende, liefde van een zeeman voor een zeilschip.

'Fidessa' is een met veel vakmanschap geschreven symbolisch sprookje, een schat van fijn doorvoelde taal. Louis Couperus (1863-1923) wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Hij is auteur van een enorm oeuvre van o.a. psychologische romans, historische romans, reisimpressies, etc.