Martha de Bruin, een eenvoudig burgermeisje, wordt door een godsdienstige moeder in betrekkelijke afzondering en onwetendheid van de 'wereldse dingen' opgevoed. Door een vriendin wordt zij overgehaald om in een modezaak te gaan werken. Hier komt zij in aanraking met andere meisjes, raakt zij langzamerhand los van haar vroegere eenzelvigheid en wordt zij ook meer en meer afvallig van haar religieuze beginselen. Zij leest romans tot diep in de nacht en leert wensen te koesteren die zij voorheen niet kende. Het is de dilettantische bohemien Henri de Graaff, die de vervulling van deze wensen brengt. Maar Henri wil geen huwelijk, omdat dit tegen zijn principes is.Aug. P. (August Pieter) van Groeningen (1866-1894) schreef met een bijna angstaanjagend inlevingsvermogen een aandoenlijke roman over de lieve, naïeve Martha de Bruin en over hoe zij teleurgesteld raakt in het geloof en in de liefde. Uit het inlevingsvermogen waarmee hij schrijft, blijkt de sociale betrokkenheid van Van Groeningen bij hetgeen hij beschrijft.

`Claude Gueux is een kort verhaal, geschreven in 1834. Het aangrijpende verhaal bevat Hugos vroegste gedachten over maatschappelijke-onrechtvaardigheid, gedachten die zich gedurende enkele decennia zouden ontwikkelen, om uiteindelijk te resulteren in de publicatie van `Les Misérables in 1862. Victor Hugo (1802-1885) was een van de belangrijkste Franse romantische schrijvers van de 19e eeuw.

Van maart tot september 1922 maakten Louis Couperus en zijn vrouw Elisabeth een rondreis door Japan. De schrijver van de romans 'Eline Vere', 'De boeken der kleine zielen' en 'De stille kracht' had ook goedgelezen reisbeschrijvingen van Noord-Afrika en Spanje gepubliceerd. Daarom vroeg de hoofdredacteur van 'De Haagsche Post' de beroemde Couperus om in zijn krant verslag te doen van zijn Japanse reis. De 32 'reisbrieven' van Couperus zijn in 1925 gebundeld in 'Nippon'.Couperus schrijft beeldend over het Japanse landschap en de toeristische bezienswaardigheden. Hij geeft zijn kunstenaarsvisie op de Japanse tempels en musea, de literatuur en de veranderende tradities. In 'Nippon' maakt de lezer ook kennis met een onbekende kant van Couperus. De reisbrieven zijn soms heel persoonlijk. Het land van de verfijnde kunstvoorwerpen, waarin hij gehoopt had rond te dwalen, bleek niet te bestaan. Bovendien werd hij ernstig ziek, zodat hij niet al zijn plannen kon uitvoeren. In zijn teleurstelling en pijn werd Couperus' toon aarzelender, minder juichend dan in zijn eerdere werk. Bijna intiem. Binnen een jaar na zijn terugkomst uit Japan stierf Couperus in De Steeg. Samen met zijn Japanse verhalen uit 'Het snoer der ontferming' vormt 'Nippon' dan ook het juwelen sluitstuk van een klassiek oeuvre.Met een inleiding van Petra Teunissen-Nijsse.'De Japansche ziel is niet minder gecompliceerd dan welke ziel ook, en de Japanner - al is hij dan ook modern, zakenman, industriëel, koopman, politicus - is poëtisch. Er is ten minste een zeer poëtische kant aan zijn ziel. En tevens is hij litterair: er is ten minste een bijna rhetorische kant aan zijn poëtische en litteraire ziel. Hij houdt van benamingen, woorden met hoofdletters - maar nu weet ik heusch niet of er hoofdletters bestaan in het Japansche letterschrift! - ik meen dus met woorden-met-hoofdletters ons Westersch begrip daarvan.'-Louis Couperus

'Theo Thijssen is een schrijver, aan wie men gemakkelijk verslaaft. Wie kennis heeft gemaakt met 'Kees de jongen', wil àl zijn boeken lezen. 'De gelukkige klas' vormt een hoogtepunt in zijn oeuvre. Een heerlijk boek over het verloren paradijs van onze kindertijd.'-Simon CarmiggeltVoor deze uitgave werd de spelling gemoderniseerd.Theo Thijssen (1879-1943) was onderwijzer, politicus en schrijver,. Zijn bekendste romans zijn 'Kees de jongen' en het in dagboekvorm geschreven tweeluik 'Schoolland 'en 'De gelukkige klas'.

De roman van een klas.Voor deze uitgave werd de spelling gemoderniseerd.Theo Thijssen (1879-1943) was onderwijzer, politicus en schrijver. Zijn bekendste romans zijn 'Kees de jongen' en het in dagboekvorm geschreven tweeluik 'Schoolland 'en 'De gelukkige klas'.

De novelle `De gevangenis gaat over de eerstejaars student Misja Malinin, die meeloopt in een protestmars. Wanneer een meisje dat ook meeloopt, door een politieagent wordt gestompt en Misja aanklampt, ontsteekt deze in woede uit protest tegen de gewelddadigheden. Hierdoor wordt hij aangezien voor een van de raddraaiers en meteen gearresteerd. Omdat er geen plaats voor hem is in de politiepost wordt hij direct naar de gevangenis overgebracht. Hier wordt hij geconfronteerd met nog meer geweld, van bewakers tegen gevangenen en van gevangenen onderling. Het leven is wreed en meedogenloos Maxim Gorki (1868-1934) was een Russische schrijver. In zijn verhalen en novellen zijn de hoofdpersonages meestal dieven, vagebonden, bedelaars en opstandelingen, en 't schijnt dat Gorki zelf een soort van opstandeling of vagebond moet zijn geweest. Hij werd zelf voor politieke misdrijven gevangengenomen.

Nantas, een sterke, wilskrachtige en tomeloos ambitieuze jongeman van eenvoudige komaf, verlaat Marseille en gaat naar Parijs met de droom om een rijk en machtig man te worden. Wanneer dat na veel tegenslag eindelijk gelukt is beseft hij echter dat al de rijkdom en macht die hij vergaard heeft niets betekenen zonder de liefde van de vrouw voor wie hij een hevige hartstocht heeft opgevat. Zal het hem lukken ook het hart van deze vrouw te veroveren, en ten koste van wat? `Nantas is een novelle in 5 hoofdstukken door Emile Zola (1840-1902).

'Over specialiteiten' is een geestige intellectuele uitdaging en in essentie nog immer actueel.Is de leek omdat hy leek is onbevoegd om aanmerkingen te maken op zaken die onder 't be-grip vallen van elken welgeschapen menschengeest? Ten wiens behoeve ontsteken dan pro-fessers en specialiteiten hun licht? Moet men juist lantaarnopsteker zyn om 't recht te hebben over duisternis te klagen? Is er 'n aanstelling tot kok noodig voor men weigeren mag aange-brande of uitgekookte spys welsmakend en voedzaam te vinden? Er zyn koks en lantaarnop-stekers die deze leer wel zouden willen gepredikt zien, maar juist omdat ik daarover anders denk, schreef ik dit boekje. Kom, lezer, help me wieden! Waarlyk, de zaak is niet zoo moeie-lyk als sommigen u willen wys maken. Ge zult toch niet mogen erkennen dat myn aanmer-kingen op de kunde in letters die op onze scholen voor Letterkunde wordt uitgegeven, uw bevatting te boven gaan? Ge meent toch niet dat er 'n diploom als 'Doctor' in die 'Letteren' noodig is om te walgen van romannetjes die geen andere aanspraak kunnen maken op oor-spronkelykheid, dan dat de schryver 't Hollandsche 'toen' in 't Duitsche 'als' overzet, en de tyden van 'n werkwoord op de ongerymdste wyze door elkaar haspelt? Zou er diepe studie in harmonieleer vereischt worden om optemerken dat er zooveel dieven zyn onder de heden-daagsche toonzetters die hun onhandig saamgelapte reminiscentiën van oude meesters bru-taalweg uitgeven voor eigen werk? -Multatuli'Over specialiteiten' werd voor het eerst gepubliceerd in 1871. Dit is een heruitgave naar de tweede druk, waaraan Multatuli in 1878 veel heeft toegevoegd; o.a. diverse noten, het hele hoofdstuk MVII en ook zijn de tien laatste bladzijden van de eerste druk uitgedijd tot een zestigtal.

De intens aangrijpende en hevig aandoenlijke roman 'Pijpelijntjes' over de homo-erotische vriendschap tussen de studenten Sam en Joop, die in de Amsterdamse buurt de Pijp wonen, was meteen bij verschijnen in 1904 al in opspraak. De auteur Jacob Israël de Haan (1881-1924) beschreef deze homoseksuele relatie zonder omhaal, alsof er in die tijd totaal geen taboe op homoseksualiteit rustte, alsof het toen al de normaalste zaak van de wereld was. Deze naïviteit kost De Haan zijn baan als onderwijzer, zijn betrekking als redacteur van de kinderrubriek van de socialistische krant 'Het Volk', schrijf 'ns een 'jongensboek' had zijn hoofdredacteur gesuggereerd, nou dat heeft-ie geweten, en zijn vriendschap met de schrijver Arnold Aletrino, aan wie hij de roman had opgedragen. Aletrino kocht, geschokt als hij was, aangezien zijn roepnaam Sam luidt en hij meende zich in een van de twee hoofdpersonen te herkennen, vrijwel de hele oplage op en trachtte verspreiding van het boek tegen te gaan. Hierdoor heeft in die tijd vrijwel niemand kennis kunnen nemen van de eerste druk. In de tweede druk is het verhaal omgewerkt, is de opdracht verdwenen en zijn Sam en Joop veranderd in Felix en Cor. Deze heruitgave geeft de oorspronkelijke tekst van de eerste druk weer. 'Pijpelijntjes' is een naturalistische roman. In de dialogen maakt De Haan gebruik van alledaagse spreektaal van de bewoners van de Pijp in Amsterdam. Het boek vertoont ook kenmerken van de Tachtigers, dat betreft met name het gebruik van nieuwvormingen. In het boek komen sadistische passages voor die, door de esthetiek en verfijnde wijze van beschrijven, eigenschappen van het decadentisme vertonen. Door de vele dialogen is het boek nog steeds verrassend goed leesbaar.

'De laatste dag van een veroordeelde' is een onstuimig aangrijpende novelle. Het verscheen voor het eerst in 1829 en is geschreven als pleidooi voor de afschaffing van de doodstraf, die toen nog normaal werd gevonden. De executies werden in het openbaar uitgevoerd met de guillotine en zo'n executie was zelfs een groot volksvermaak.In het boek beschrijft Hugo de gedachten en gevoelens van de veroordeelde die gevoed worden door die almaar toenemende angst voor het onvermijdelijke.Het boek beïnvloedde schrijvers als Dickens, Dostojevski en Camu.Victor Hugo (1802-1885) was een van de belangrijkste Franse romantische schrijvers van de 19e eeuw.

'De kleine Johannes' is een sprookjesachtige ontwikkelingsroman met als kern de onvolkomenheid van de wereld en de drang van de mens naar het ideaal: de oorsprong van alle vooruitgang en grootse daden; een volkomen ideaal kan op aarde echter niet verwezenlijkt worden. 'De kleine Johannes' is een klein maar goed doordacht en in prachtige vorm geschreven pleidooi voor handhaving van het spiritualisme tegen het idealisme en materialisme.Frederik van Eeden (1860-1932) was arts, psychiater, romancier, dichter, wereldverbeteraar en nog veel meer. Hij was een van de medeoprichters van 'De Nieuwe Gids', de spreekbuis van de Tachtigers, en is vooral bekend geworden door de romans 'De kleine Johannes' en 'Van de koele meren des doods'.

Begin 2010 werd de redactie van het blad 'Olijfschrift', een uitgave van Stichting Olijf, geattendeerd op het bestaan van het weblog van Aaltje van Eunen. Aaltje had borstkanker gehad en bleek nu eierstokkanker te hebben. Om haar dierbaren te informeren was ze een blog gestart; zoveel makkelijker dan bellen en mailen!Ieder van hen werd gegrepen door de toon van het blog. Het is geen klaagzang en geen verslag van een ziekte. Het blog is veel meer een persoonlijk 'Dagboek van het Leven van Aaltje'. Want leven doet ze. Ze geniet van haar man Herman, hun kinderen en kleinkinderen, hun huis, haar beste vriendinnen, vakanties, feestjes, kortom: van het leven. In haar blog doet ze verslag van dat leven en tussendoor schrijft ze ook over haar ziekte en alles wat daarbij komt kijken: de ziekenhuisopnames, de relaties met artsen, verpleegkundigen en andere hulpverleners; allemaal heel herkenbaar.Aaltje hoort in juni 2010 dat de eierstokkanker niet te genezen is. Er zijn weer uitzaaiingen geconstateerd en de artsen geven aan dat ze wel de pijn kunnen bestrijden maar haar niet meer beter kunnen maken. Ze maakt haar lezers op een mooie manier deelgenoot van het proces, dat die mededeling op gang brengt. Ook Herman schrijft zo af en toe een stukje, zodat soms ook zijn kant van het verhaal belicht wordt. Want kanker heb je niet alleen, kanker heb je samen. En ook Herman weet het mooi te verwoorden.Doordat het blog zoveel in zich heeft - leven, angst, humor, relativering - is het een heel lezenswaardig blog. Een ontroerend blog ook.Het blog - en nu dus het boek - kan steun bieden aan vrouwen met gynaecologische kanker, maar kan ook voor anderen waardevol zijn. Jammer, dat er door het overlijden van Aaltje een eind aan haar verhalen kwam.