De wereld is een dansfeest en wie niet danst een domoor.De wereld een dansfeest van Arthur van Schendel (1874-1946) is een verrukkelijke roman. Bijzonder aan de roman is het meervoudig vertelperspectief. In negentien hoofdstukken vertellen evenzoveel personages vanuit hun perspectief een deel van het verhaal over het leven en de liefde van twee dansers.

Ik en mijn speelman van Aart van der Leeuw (1876-1931) wordt gezien als een klassieker van de Nederlandse 20ste-eeuwse letterkunde. Deze nogal sprookjesachtige schelmenroman met de ondertitel 'Een luchthartige geschiedenis' is een typisch product van de neoromantische literatuur. Het boeiende met prachtige poëtisch volzinnen geschreven verhaal gaat over de jonge en wat lichtzinnige Franse edelman Claude de Lingendres die een gearrangeerd huwelijk ontvlucht en met de speelman Valentijn de wereld intrekt. Het wordt een avontuurlijke tocht waarin droom en werkelijkheid vaak dicht bij elkaar liggen.

'Het wassende water' is zonder meer de bekendste roman van Herman de Man (1898-1946). Deze nog steeds toegankelijke oer-Hollandse klassieker gaat over het leven vol plichtsbesef en zelfopoffering van de boerenzoon Gieljan Beijen in de Lopikerwaard aan het eind van de 19e eeuw.

De Vlaamse schrijver Hendrik Conscience (1812-1883) schreef een zeer omvangrijk en toegankelijk oeuvre en staat daarom bekend als 'de man die zijn volk leerde lezen'. Zijn bekendste werk en de klassieker bij uitstek in de Vlaamse letterkunde is de historische roman 'De Leeuw van Vlaanderen' over de Guldensporenslag aan de Groeningebeek te Kortrijk op 11 juli 1302, waarin een Vlaams leger van voetvolk het opneemt tegen een Frans ridderleger. Dit in meeslepende stijl geschreven epos van Europees formaat heeft veel bijgedragen aan de bewustwording van het Vlaamse volk.

'De dood van Angèle Degroux' van H. (Hendrik) Marsman (1899-1940) is een in prachtige beeldende taal geschreven tijdloze roman over een onbereikbare (ge)liefde. In de roman verwerkte Marsman zijn relatie met Elisabeth de Roos, die in 1932 met E. du Perron trouwde.

'Fidessa' is een met veel vakmanschap geschreven symbolisch sprookje, een schat van fijn doorvoelde taal. Louis Couperus (1863-1923) wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Hij is auteur van een enorm oeuvre van o.a. psychologische romans, historische romans, reisimpressies, etc.

'Het fregatschip Johanna Maria' is ongetwijfeld een van de belangrijkste werken van Arthur van Schendel (1874-1946). Het is het ontroerende, in een kroniekachtige, realistische stijl geschreven, romantische verhaal van de levenslange, en tot een obsessie leidende, liefde van een zeeman voor een zeilschip.

'Het verboden rijk' van J. Slauerhoff (1898-1937) is een meesterlijk geschreven roman die niet alleen spannend is maar ook een compositorisch en stilistisch hoogtepunt uit de Nederlandse 20ste eeuwse letteren. Het verboden rijk, China, is het toneel van de roman waarin de lotgevallen worden beschreven van de 16de eeuwse Portugese dichter Luís Vaz de Camões die schipbreuk lijdt onderweg naar Macau en een 20ste eeuwse Ierse marconist die het slachtoffer wordt van zeerovers.

'De boer die sterft', een aangrijpend verhaal over het afscheid van het leven, is een van de meest imponerende prozawerken van Karel van de Woestijne (1878-1929) en een van de mooiste verhalen uit de Nederlandstalige literatuur.De eenzame en zich door het leven te kort gedaan voelende oude boer Nand wordt aan zijn sterfbed bezocht door de vijf zintuigen in de gedaante van vijf vrouwen die in zijn leven een rol gespeeld hebben. Door hem te herinneren aan het geluk dat hij in het verleden gekend heeft, kan hij toch verzoend sterven.Van de Woestijne schreef deze symbolische novelle in 1914 en het verscheen voor het eerst in 'Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift' in 1915. Het werd vrijwel meteen en unaniem geprezen als een meesterwerk en wordt tot de klassieken van de Nederlandse letterkunde gerekend.

De biezenstekker is het jongetje Julken, een bastaardkind dat door zijn moeder bijna wordt vermoord en dat zij laat verkommeren om de gunsten van haar uit de gevangenis teruggekeerde man, Cloet, voor zich terug te winnen. Cyriel Buysse (1859-1932) was een belangrijke Vlaamse naturalistische auteur. Hij was medeoprichter van het toonaangevend tijdschrift ‘Van Nu en Straks’ en, samen met onder meer Louis Couperus, van het tijdschrift ‘Groot Nederland’. In ‘De biezenstekker’, dat voor het eerst in 1890 in het juninummer van ‘De Nieuwe Gids’ verscheen, beschrijft hij op meesterlijke wijze de rauwe levensrealiteit van de onderste laag van de bevolking in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De novelle maakte hem bekend in Nederland waar hij in het algemeen meer waardering zou vinden dan in Vlaanderen. Pas op latere leeftijd vond Buysse erkenning in Vlaanderen. In 1921 ontving hij de driejaarlijkse Staatsprijs voor Vlaams verhalend proza.

Het grijze kind is een roman over een vroegwijs kind; een kind met de blik van een grijsaard; een kind dat al veel beleefd heeft; een kind met die onbestaanbare voorlijkheid van begrip. 'Met een ironische, onthullende blik ziet het grijze kind het dwaze burgermansmilieu waarin het opgroeit. Zijn scherpe observaties werden genoteerd door Theo Thijssen, wiens geestige pen er een boek van maakte dat al tientallen jaren velen in ons land dierbaar is en stellig nog duizenden nieuwe vrienden maken zal.' - Simon Carmiggelt 'Het grijze kind is in het oeuvre van Thijssen een uitzonderlijk boek en ook in de literatuur kent het zijn weerga niet.' - T. van Deel 'Het is een meesterlijk, geestig, gemeen boek én het boek waar Thijssen zélf het meest om gaf.' - Guus Kuijer 'Voor mij mag Theo Thijssen zeker om dit boek de literatuurgeschiedenis in.' - Kees Fens

Zoals heden ten dage van jihadistisch en rechts-extremistisch terrorisme, hing in het fin de siècle voortdurend de dreiging van gewelddadig anarchisme in de lucht. In de roman De dromers (1900) beschrijft Maurits Wagenvoort de wederwaardigheden en het gevoelsleven van Hugo de Vos, een jonge socialist die om een gevangenisstraf in Nederland te ontlopen de wijk heeft genomen naar Parijs. Door de omgang met allerlei kleurrijke en idealistische figuren en door de armoede en onrechtvaardigheid die hij om zich heen ziet, radicaliseert hij geleidelijk tot het anarchisme en pleegt een terroristische daad. Wagenvoort was een van Couperus' beste vrienden en De dromers een van diens lievelingsromans. Het was een in zijn tijd veelbesproken werk en bijzonder populair onder anarchisten. De roman zou een kleine klassieker uit de Nederlandse literatuur kunnen zijn maar is volstrekt 'vergeten'. De Parijse setting, aangekleed met anarchisme, moderne kunst, mystiek, occultisme en decadentie maken het een buitengewoon levendige roman die eenieder met interesse in Couperus, politieke geschiedenis en cultuurhistorie zal boeien. De dromers is het vierde deel in de reeks Rondom Couperus, waarin door Couperus bewonderde, beïnvloede of anderszins verwante literaire teksten van rond 1900 zullen worden uitgegeven. De reeks wordt verzorgd door fin de siècle-kenner Sander Bink van rond1900.nl.