`Claude Gueux is een kort verhaal, geschreven in 1834. Het aangrijpende verhaal bevat Hugos vroegste gedachten over maatschappelijke-onrechtvaardigheid, gedachten die zich gedurende enkele decennia zouden ontwikkelen, om uiteindelijk te resulteren in de publicatie van `Les Misérables in 1862. Victor Hugo (1802-1885) was een van de belangrijkste Franse romantische schrijvers van de 19e eeuw.

Nantas, een sterke, wilskrachtige en tomeloos ambitieuze jongeman van eenvoudige komaf, verlaat Marseille en gaat naar Parijs met de droom om een rijk en machtig man te worden. Wanneer dat na veel tegenslag eindelijk gelukt is beseft hij echter dat al de rijkdom en macht die hij vergaard heeft niets betekenen zonder de liefde van de vrouw voor wie hij een hevige hartstocht heeft opgevat. Zal het hem lukken ook het hart van deze vrouw te veroveren, en ten koste van wat? `Nantas is een novelle in 5 hoofdstukken door Emile Zola (1840-1902).

`De dood van mijn poes is niet alleen een aandoenlijk verhaal, het is ook in een aandoenlijke stijl geschreven, een onbevangen en liefkozende stijl, die blij uit de hand van de auteur glijd. Lodewijk van Deyssel omschreef de tederheid van het verhaal als volgt: `... welk een zilver-zuivere ziel en welk een strenge kunstkracht moet de man hebben, die zó van vuur en van ijs een hemelhoge graftempel weet te bouwen voor het dode zacht-kleine, klein-kleine, dat hij lief heeft gehad. Jac. van Looy (1855-1930) was schrijver en schilder. Als schrijver maakte hij deel uit van de beweging der Tachtigers. Als schilder wordt hij gerekend tot de Amsterdamse School. `De dood van mijn poes is voor het eerst verschenen in `De Nieuwe Gids; Jaargang 4 (1889). Voor deze uitgave is de spelling gemoderniseerd.

De novelle `De gevangenis gaat over de eerstejaars student Misja Malinin, die meeloopt in een protestmars. Wanneer een meisje dat ook meeloopt, door een politieagent wordt gestompt en Misja aanklampt, ontsteekt deze in woede uit protest tegen de gewelddadigheden. Hierdoor wordt hij aangezien voor een van de raddraaiers en meteen gearresteerd. Omdat er geen plaats voor hem is in de politiepost wordt hij direct naar de gevangenis overgebracht. Hier wordt hij geconfronteerd met nog meer geweld, van bewakers tegen gevangenen en van gevangenen onderling. Het leven is wreed en meedogenloos Maxim Gorki (1868-1934) was een Russische schrijver. In zijn verhalen en novellen zijn de hoofdpersonages meestal dieven, vagebonden, bedelaars en opstandelingen, en 't schijnt dat Gorki zelf een soort van opstandeling of vagebond moet zijn geweest. Hij werd zelf voor politieke misdrijven gevangengenomen.

De novelle `Dagboek van een gek' uit 1835 is het relaas van een kleine ambtenaar die tot hoogmoedswaanzin vervalt. Het is een satire op de wijdverbreide ambtelijke bekrompenheid van de bureaucratie in de jaren dertig van de negentiende eeuw in Sint Petersburg, het is ook een weergave van de zoektocht naar individualiteit van de gewone man in een klaarblijkelijk onverschillige stedelijke samenleving. Nikolaj Vasiljevitsj Gogol (1809-1852) was een van de eerste Russische prozaïsten en werd door zijn tijdgenoten gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het Russische realisme. Toch zijn er in zijn werk ook sporen te vinden van Romantiek, surrealisme en (politieke) satire.